Insanin yapi tasi olan hücrenin çekirdeginde kromozom adi verilen ipliksi yapilar bulunmaktadir. Çekirdek içinde 23 çift, yani 46 adet kromozom bulunur. Her bir kromozom çiftinin biri anneden biri babadan gelir. 23 çiftin 22’sinde vücudumuzla ilgili degisik kodlar saklanir. Geri kalan bir çift kromozom ise cinsiyet bilgimizi saklar. Cinsiyeti belirleyen kromozom çifti kadinlarda XX, erkeklerde ise XY ile sembolize edilir. Bir kadin, hem kiz hem erkek çocuguna X kromozomunu geçirir. Bir erkek, kiz çocuguna X kromozomunu, erkek çocuguna ise Y kromozomunu geçirir. Dolayisi ile Y kromozomu sadece babadan ogula geçer. Bu sayede Y kromozumu incelenerek erkek için bir soyun bireylerini kusaklar boyunca takip etmek mümkündür. Family Tree DNA ve benzeri kurumlar bu kromozom içindeki DNA’nin analizini yapmaktadir (Y-DNA testi). Bu test sadece erkekler için yapilabilmektedir. Kromozom çiftleri birbirlerinden gen alisverisi yaparlar yani iletisim kurarlar ve karisirlar. Hem annemizden hem babamizdan özellikler tasimamiz bu yüzdendir.

Kromozom çiftleri esit uzunlukta olmalarina ragmen sadece erkek cinsiyetini belirleyen Y kromozomu X kromozomuna göre kisa oldugundan X kromozomu ile karismaz. Kadin cinsiyeti için ise anneden ve babadan gelen XX kromozom çifti birbiri ile karisir bu nedenle de bir soyun incelenmesine imkan vermez. Bunun yerine hücrede bulunan bir diger yapi olan ve enerji saglamakla görevli mitokondri içinde bulunan DNA kodlarinin incelenmesi kadin için de bir soyun takip edilebilmesini saglar. Sperm içinde mitokondri bulunmadigindan mitokondrideki DNA bilgisi, sadece anneden hem kiz hem erkek çocuguna geçer. Familiy Tree DNA ve benzeri kurumlar bu mitokondri içindeki DNA’nin analizini yapmaktadir (mtDNA testi). Bu test hem kadin hem de erkekler için yapilabilmektedir.

DNA’lar kopyalanarak sonraki kusaklara aktarilir. Zaman zaman bu kopyalamalar sirasinda hatalar olabilmektedir ve DNA bir sonraki nesle aynen tasinamayabilir. Bu kopyalama hatalarina mutasyon denmektedir. mtDNA’in, Y-DNA’e göre kusaklar arasinda daha az degisiklige ugradigi bilinmektedir. Uzun yillar boyunca meydana gelen mutasyonlar ve göçler sonucu insan topluluklari belli gen gruplarina ayrilmislardir. Y-DNA ve mtDNA için ayri ayri ve harflerle sembolize edilen bu gruplara haplogroup denmektedir. Türkiye’deki haplogroup’lar üzerine yapilmis bir çalisma olan Cinnioglu arastirmasina göre Türkiye nüfusunun %94.1’ini olusturan ve Avrupa bölgesi ile Türkiye’nin yakin dogu’daki komsulariyla paylasilan major Y-DNA haplogroup’lar sunlardir :E3b, G, J, I, L, N, K2, R1 Diger minör haplogroup’lar söyledir:C, Q, O (Orta Asya, yüzde 3.4)H, R2 (Hindistan, yüzde 1,5)A, E3*, E3a (Afrika, yüzde 1)

Usefull Links - Faydali Linkler :
Talking Glossary of Genetic Terms
Y-DNA & mtDNA Haplogroup Distribution Maps
Haplogroup Search (Ysearch)
Cinnioglu Arastirmasi : Türkiye'deki Haplogroup'lar - Excavating Y-chromosome haplotype strata in Anatolia
Genealogy for the TURK Surname
National Geographic - Atlas of the Human Journey
CNNTURK ArticleIrklarin Akrabalik Agaci
Orta Asya'dan göç etme bir efsanedir - Timuçin Binder